Ofwel:
Hoe schrijf je ook alweer...
Sommige woorden zijn best lastig om te schrijven; moet je een hoofdletter of een kleine letter gebruiken? En gebruik je een streepje in een langer woord of schrijf je het aan elkaar? Of moet je het opdelen in twee of meer aparte woorden?
Van enkele woorden die niet alleen ik weleens verkeerd schrijf, heb ik hieronder de juiste schrijfwijze gezet. De hoofdletters staan hierin voor de duidelijkheid vetgedrukt.
De regel achter de correcte
schrijfwijze vermeld ik overigens niet. Dat wordt teveel tekst. Maar, ik maak één uitzondering omdat de uitleg zo leuk is: T-shirt schrijf je met een hoofdletter T omdat een uitgevouwen T-shirt
op de hoofdletter T lijkt.
Logisch toch?!
Streepje, komma of aan elkaar (en hoofdletter of kleine letter)?
Komma: vwo’er, zzp’er, mkb’er, EHBO’er, IT’er, A4’tje, cd’tje, sms’te
Streepje en spatie: in- en ingemeen, dood- en doodzonde, door- en
doorslecht, in- en uitvoer, land- en tuinbouw
Streepje en komma: ge-sms’t
Streepje en aan elkaar: vwo-leerling, hbo-studie, EHBO-cursus, ge-e-maild, NAVO-landen, massa-gebed, massage-bed, keel-neus-en-oorarts, huis-tuin-en-keukenmiddel,
peper-en-zoutstel, mond-tot-mondreclame, huis-aan-huisblad, havo 4-klas, vitamine C-tablet, ik-vorm, wij-gevoel, zwart-witfoto, woon-werkverkeer,
sta-in-de-weg, blijf-van-mijn-lijfhuis, doe-het-zelfzaak, negen-tot-vijfmentaliteit, twee-onder-een-kap, proces-verbaal, directeur-eigenaar, co-ouderschap, oud-leerling, foto-expositie,
gala-avond, ex-man, vanille-ijs, push-upbeha, all-invakantie, 80km-zone, T-shirt, West-Vlaams, Heerlen-Centrum, Centraal-Europa, Amsterdam-West, Zuid-Limburg
Aan elkaar: vutregeling, infokrant, zigzag, tamtam, amateurwielrenner, profvoetballer, privévliegtuig, nettoloon, locoburgemeester, vicepremier, semibungalow, ontwerpbesluit, fotoalbum, havoleerling, asociaal, dichtbevolkt, zwaarwegend, laaggelegen, weleens, carpoolplaats, freelancejournalist, parttimebaan, zerotolerancebeleid, hardrock, highlight
Ook sommige werkwoorden schrijf je aan elkaar, zoals: voorkomen, afslaan, touwtjespringen, kennismaken, bekendmaken, gebruikmaken, koffiedrinken, koffiezetten, theedrinken, theezetten, thuiskomen, plaatsvinden
Hoofdletter of kleine letter?
Hoofdletter: Tweede Kamerlid, Zwarte Piet, Kerstmis, Nieuwjaar, Wet openbaarheid van bestuur, WOB, Rijksoverheid, Bijbel (als je de tekst bedoelt), God, Bijbelkennis, Koranvertaling, Dodenherdenking (4 mei), Standaardnederlands, Neolatijn, New Yorks accent, het Groene Hart, de Randstad, Mercurius, Melkweg, Ram (sterrenbeeld), het Verre Oosten, Duitse herder, Ierse setter, de ziekte van Alzheimer
Kleine letter: baron, drs., directeur, burgemeester, bestuurslid, minister-president, bijbel (willekeurig exemplaar), u, uw, kerst, oud- en nieuw, carnaval, paasontbijt, dodenherdenking (algemeen gebruikt), dollar, euro, derdewereldland, de grachtengordel, aarde, zon, maan, nijlpaard, noordzeeharing, alzheimer
Hoofdletter of kleine letter in namen:
meneer Van den Heuvel – L. van den Heuvel
mevrouw De Jong – Petra de Jong
baron Van den Berg – baron A. van den Berg
burgemeester De Hond – burgemeester Arie de Hond
Altijd kleine letter: voorvoegsel van de tweede achternaam bij gehuwde mensen (en geen spatie voor en na het streepje):
mevrouw Linssen-van den Berg
meneer Janssen-de Jong
Hoofdletter of kleine letter aan het begin van een zin
Hoofdletter na het eerste afgekorte woord:
’t Is vakantie!
’s Ochtends ren ik graag een rondje.
Kleine letter na een cijfer:
88% van de respondenten vond een slechte spelling ergerlijk.
2019 was het jaar waarin Nederland eindelijk weer eens het Songfestival won.